اروانا

 

آروانا فیش یا اژدها ماهی می تواند یک انتخاب بزرگ و مناسب باشد برای کسانی که مایل به نگهداری ماهی های بزرگ هستند ، چرا که آروانا می تواند تا 4 پا ( حدود 120 سانتی متر ) هم رشد کند .

آنها می توانند مهاجم و تندخو باشند ، هر چند که شما می توانید با تکان دادن انگشتتان قبل از هر بار غذا دادن به آنها ، آرواناها را تربیت کنید ، آما هرگز به آنها دست نزنید . 

گذشته ی آروانا به زمان انسان های اولیه ( دوره ی ژوراستیک ) بر می گردد و بعضی گونه های آنها به Bony Tongued Fish شهرت یافته اند .

آرواناها برخلاف اینکه تقریباً همه چیزخوارند ولی گوشتخوار محسوب می شوند . البته می توان آرواناهای کوچک را با تخم میگوی فریز شده یا زنده ، کرم و ماهی های کوچک تغذیه کرد .

باید بچه های آروانا 3 بار در روز ، آروانای متوسط 2 بار در روز و آرواناهای بالغ یکبار در روز یا هر چند روز یکبار تغذیه شوند . البته این وعده ها با توجه به انواع آرواناهایی که در ادامه ذکر خواهند شد ، انتخاب می شوند .

در هر بار تغذیه ی آروانا مقدار زیادی از غذا هدر می رود و باید نسبت به وضعیت شیمیایی آب ( مقدار آمونیاک ، نیتریت و نیترات )  توجه خاصی داشته باشید . هر هفته 25 تا 33 درصد از آب را تعویض کرده یا بهتر است دوبار در هفته هربار 20 درصد آب را تعویض کنید . PH آب آکواریوم آروانا باید خنثی بوده و لازم است توجه زیادی به دمای آب داشته باشید چرا که آروانا نسبت به گرم یا سرد بودن آب حساس بوده و در صورتی که آب خیلی گرم باشد ، آنها زودتر پیر و فرسوده شده و حتی عمرشان کاهش می یابد و سرد بودن آب ممکن است سبب مرگ آنها شود .

معمولاً یک آروانای سالم حداقل 24 تا 30 اینچ ( 60 تا 75 سانتی متر ) رشد کرده و بعضی آرواناها در زیستگاه اصلی خود تا 48 اینچ ( 120 سانتی متر ) هم رشد می کنند .

آنها ممکن است پرخاشگر شوند ، پس مناسب تانک های گروهی نیستند و بهتر است تنها در تانک نگهداری شوند . هم چنین باید توجه داشته باشید که ممکن است ماهی های کوچک تر را یک وعده ی غذایی محسوب کرده و نباید در تانک آنها از ماهی های کوچک نگهداری شود .

معمولاً آرواناها در سطح بالایی آب شنا کرده و قادرند از آکواریوم به بیرون بپرند ، به همین دلیل باید روی آکواریوم پوشش مناسبی قرار دهید . آنها در طبیعت برای شکار حشرات در حال پرواز و حتی حشرات روی درختان پرش های بلندی به بیرون آب انجام می دهند .

آنها می توانند سال های زیادی زندگی کنند و اگر از آنها خوب نگداری شود در اسارت هم بیش از 20 سال عمر می کنند .  

اگر آب تانک آروانا کمی سرد باشد ، ظاهر آرواناها از آرواناهایی که در آب گرم تر هستند جوان تر به نظر می آیند که این تغییرات باید با توجه به انواع آروانا که در زیر آمده است صورت گیرد :

1- آروانای آسیایی یا آروانای طلایی ( Scleropages Formosus ) :  

یک گونه ی در معرض خطر آروانا بوده که با توجه به کمبود آنها باید به رعایت قانون صادرات آنها توجه بیش تری صورت گیرد .

آروانای آسیایی معمولاً تا 36 اینچ ( حدود 90 سانتی متر ) رشد می کند و اغلب از گونه های دیگر آروانا خیلی گرانتر است . آنها در جنوب شرق آسیا تا اندازه ای محبوبند که مردم فکر می کنند نگهداری از آروانای آسیایی برای آنها شانس می آورد .

گوپی های سالم ، گلدفیش ها ، قورباغه ها و میگو می تواند یک غذای کامل برای آنها محسوب شود.

بهترین دما برای آب تانک آروانای آسیایی بین 75 تا 86 درجه فارنهایت ( 24-30 درجه سانتیگراد ) و PH بین 7.0 تا 7.5 درجه است .  

- آروانای سیلور ( Osteoglossum bicirrhosum ) :

آنها را در رودخانه آمازون می توان یافت که در آنجا تا 48 اینچ ( حدود 120 سانتی متر ) رشد می کنند و ارزان ترین گونه ی آروانا به حساب می آیند . آروانای سیلور بیش تر از سایر گونه های آروانا میل به پرش از آکواریوم به بیرون را دارد و به همین دلیل اغلب آنها از آکواریوم هایی که پوشش نداشته و یا پوشش مناسب و محکمی نداشته باشند به بیرون پریده و تلف می شوند .

آروانای سیلور را می توان با گرسنه نگه داشتن به خوردن غذاهای غیر زنده و خشک هم عادت داد ، ولی بهتر است به آنها ماهی ، خرچنگ و میگوی بدون نمک بدهید .

این گونه ی آروانا در دمای 75 تا 86 درجه فارنهایت ( 24-30 درجه سانتیگراد ) و PH بین 6.0 تا 7.0 درجه به خوبی زندگی می کند .

طول تانک آرواناهای جوان نباید از 36 اینچ ( 90 سانتی متر ) کوچکتر باشد و پس از کمی بزرگتر شدن باید تانکی به طول 48 اینچ ( 120 سانتی متر ) برای آنها فراهم کنید . البته وقتی طول آروانا به 15 اینچ ( 40 سانتی متر ) می رسد ، به تانک بزرگتری برای آنها نیاز است .

آروانای سیلور می تواند با گونه های مشابه ناسازگار بوده و به سوی آنها پرخاش کند مگر اینکه سایر ماهی ها از آن خیلی بزرگتر باشند . آنها را می توان با کت فیش ها و گونه های مشابه بزرگتر از خود نگه داشت .

بی شک آرواناهای سیلور شکارچی های خوبی بوده و ماهی های کوچک تر را می خورند .

آرواناهای کوچک و جوان برای آکواریوم های خانگی مناسبند ولی وقتی رشد می کنند مناسب نگهداری در تانک های جمعی بسیار بزرگند .  

3- آروانای خالخالی ( Scleropages Leichardti ) :

بیش تر در جنوب استرالیا یافت شده و در آنجا تا 36 اینچ ( 90 سانتی متر ) هم رشد می کنند ، هرچند که در آکواریوم از نظر طول بسیار کم رشد می کنند . آنها کمتر از آرواناهای آسیایی مورد علاقه ی مردم هستند .

اغلب می توان از رودخانه ی داوسون در جنوب ساراتوگا ، اسپاتت بارامودی ، استرالیا و لیچاردی ساراتوگا آنها را گرفت .

در بعضی موارد می توان آنها را با آروانای سیلور هم نگه داشت .

آنها قادرند بیش تر چیزهایی که در دهانشان جای می گیرد نظیر جیرجیرک ها ، حشرات و ... را ببلعند .

آروانای خالخالی ترجیحاً در دمای 75 تا 84 درجه فارنهایت ( 24-30 درجه سانتیگراد ) و PH بین 6.5 تا 7.5 درجه نگهداری می شود .

ممکن است آروانای خالخالی پرخاشگر بوده و برای خود قلمرو برگزیند .  

- آروانای شمالی ( Scleropages Jardini ) :

اغلب در استرالیا یافت می شود و تا 36 اینچ ( 90 سانتی متر ) رشد می کنند . هم چنین ساراتوگا ، ژاردین ساراتوگا ، گلف ساراتوگا و استرالیا هم محل مناسبی برای جستجوی آنها محسوب می شود .

غذای آنها همانند آروانای خالخالی بوده و کمتر از سایر آرواناها از تانک به بیرون می پرند ، ولی باز هم احتمال پرش آنها به بیرون از تانک وجود دارد .

بهتر است آروانای شمالی در PH بین 6.0 تا 7.5 درجه و دمای 72 تا 80 درجه فارنهایت ( 22-27 درجه سانتیگراد ) نگهداری شود .

ممکن است در کنار سایر ماهی ها و به صورت دسته جمعی کمتر پرخاشگر باشد ولی باز هم شکارچی محسوب شده و هر چیزی که در دهانشان جای می گیرد را می بلعند .

آنها خرچنگ ، ماهی ، حشرات و غذاهای دانه ای را شکار کرده و می خورند .  

5- آروانای آفریقایی ( Heterotis Niloticus ) :

در غرب و مرکز آفریقا زندگی کرده و تا 40 اینچ ( 100 سانتی متر ) رشد می کنند و از سایر گونه های آروانا کمیاب ترند . آنها ماهی های کوچک را خورده و بهتر است در دمای 75 تا 86 درجه فارنهایت ( 24-30 درجه سانتیگراد ) و PH بین 6.7 تا 7.5 درجه ( ترجیحاً 7.0 درجه ) نگهداری شوند .

رواناهای آفریقایی ماهی ، میگو ، کرم زنده و حشرات را می خورند .

6- آروانای مشکی ( Osteoglossum Ferreirai ) :

آنها را از آبگیرهای جنوب ریونگارو می آورند و تا 40 اینچ ( 100 سانتی متر ) در طبیعت و در اسارت خیلی کمتر رشد می کنند .

آروانای مشکی ماهی زنده ، حشرات بزرگ ، عنکبوت ، کرم فشرده و حتی گاهی اوقات غذاهای دانه ای و پولکی را می خورد . البته نه هر نوع پولکی و غذای دانه ای .

آرواناهای مشکی جوان خیلی ظریف و حساسند ولی آرواناهای مشکی بزرگتر مقاومتر و سخت ترند .

آنها PH بین 5 تا 7 را در کنار دمای 75 تا 86 درجه فارنهایت ( 24-30 درجه سانتیگراد ) را ترجیح می دهند .  

تکثیر آروانای سیلور 

ترجیحاً برای تکثیر آروانای سیلور یک تانک 125 گالنی ( حدود 470 لیتر ) را با پوشش شنی مناسب در کف ، گیاهان معلق و نرم در آب و فضای باز زیادی برای شنای آنها فراهم کنید . آکواریوم تکثیر باید خوب و محکم پوشیده شده باشد ، چرا که آروانای سیلور میل زیادی به پریدن به بیرون دارد .

تشخیص جنسیت : 

جنسیت آرواناها معلوم نیست و فقط می توان زمان تخم ریزی آن را تشخیص داد .  ولی احتمالاً ماده ها از نرها بزرگترند .

بعد از تولید مثل ، آروانای سیلور نر عهده دار جابجایی تخم ها در دهان بوده و تا زمان بالغ شدن بچه ها که 50 تا 60 روز به طول می انجامد از آنها به همین صورت نگهداری می کند .

آرواناهای جوان به راحتی از سوی گونه های پرخاشگر ماهی ها همچون سیکلیده ها ، چاقوماهی ، کت فیش های بزرگ و لجن خوار آسیب می بینند ولی آرواناهای بزرگ می تواند ماهی های کوچک ، کک ، لارو پشه ، پلانکتون فریز شده و غذاهای دانه ای را بخورند . 

رفتارهای قبل از تخم ریزی :

آرواناها با تعقیب همدیگر اظهار علاقه ی خود را به هم نشان می دهند که این رفتارها چند روز تا چند هفته پس از انتخاب جفت صورت می گیرد و معمولاً آروانای نر به تعقیب آروانای ماده پرداخته و آنها در یک حلقه شنا می کنند .

یک تا دو هفته قبل از تخم ریزی آرواناهای جفت خورده با هم شنا کرده و تماس های بدنی بین آنها صورت می گیرد که پس از این مدت و با اظهار علاقه دو طرف آروانای سیلور ماده به سرعت تخم ها را دفع کرده و آروانای سیلور نر هم در زمان کوتاهی آنها را بارور می کند .

بعد از این عمل آروانای نر تخم ها را با دهان برداشته و تا زمانی که بچه ها بتوانند آزادانه در آب شنا کرده و از خود دفاع کنند ، از آنها نگهداری می کنند .

تخم ها 8 تا 10 میلی متر بزرگ می شوند که پس از یک هفته از بارور شدن هچ می شوند .

قبل از تمام شدن کیسه ی چربی زیر شکم بچه ها اندازه ی آنها 45 تا 50 میلی متر می باشد و نمی توانند آزادانه شنا کنند .

طی بررسی های انجام شده تخم های بارور شده از سومین روز به بعد در دهان آروانای سیلور نر هچ می شوند که میانگین تعداد بچه ها بین 21 تا 29 آرواناست .

تخم های آروانای سیلور نارنجی رنگ بوده و با ضخامت 16 تا 20 میلی متری اندازه ی بزرگی دارند .

هربار که تخم ها از دهان آروانا گرفته می شوند ، تنها نیمی از آنها در آکواریومی به اندازه ی 45*45*90 هچ می شوند .

دمای آب تانک تکثیر را باید با آبگرمکن های آکواریوم 29-27 درجه سانتیگراد نگه داشت و با وسایل هوادهنده ( نظیر پمپ ) اکسیژن زیادی در آب حل نمود . ( حدود 5 ppm یا 5 میلی گرم در لیتر )

در طول هفته ی اول از هچ شدن تخم ها ، بچه ها هنوز کیسه ی چربی داشته و بیش تر در ته تانک مانده و نیازی به تغذیه ندارند .

آنها کم کم شروع به شنا می کنند و سعی می کنند از کف آکواریوم به لایه های بالایی بیایند که دوره ی موفقیت آنها که منجر به شنای آزادانه می شود ، هفت هفته به طول می انجامد .

برای سرعت بخشیدن به شنای آزادانه بچه ها و جلوگیری از آسیب رساندن بچه ها به همدیگر پس از تمام شدن کیسه ی چربی آنها ، از غذاهای زنده ( مانند بچه های گوپی ) برای تغذیه ی آرواناها استفاده کنید .

در ششمین ماه از تولد ، آنها را جداگانه در تانک های 45*45*75 سانتی متری و در چرخه ی تازه ی آب قرار می دهند تا بچه هایی که 20 تا 25 سانتی متر طول پیدا کرده اند را آماده ی ارائه به فروشگاه ها کنند .  

 آروانا Scleropages spp ماهی بسیار گرانقیمت است. پس هنگام خرید باید به یکسری نکات مهم توجه کنید تا بهترین ماهی را انتخاب نمایید.
تعدادی از این موارد عبارتند از :   

رنگ :
مهمترین عامل در خرید ماهی رنگ آن است زیرا اولین عاملی است که علاقه‌مندان را به طرف خود جلب می کند. بنابراین اگر شکل ماهی جذاب باشد اما رنگ آن جذاب نباشد جزو ماهیان ایده آل محسوب نمی گردد.

شکل بدن :
ماهی نباید خیلی چاق و یا خیلی لاغر باشد. به غذایی که به آن می دهند و محل نگهداریش توجه کنید. اندازه مخزن به طور مستقیم، رشد وگسترش بدن را تحت تأثیر قرار می دهد. فضای محدود مانع از رشد ماهی می گردد و باعث ایجاد قوز در ماهی شده و تمایل به خمیدگی در ماهی افزایش می یابد. به طور کلی اندازه مخزن در هر مرحله باید حداقل سه برابر طول ماهی باشد.
غذای داده شده باید مغذی باشد و از غذاهای دریایی در رژیم غذایی آنها استفاده کنید. ماهی نباید به یک نوع غذا عادت کند و یا به مقدار زیادی غذا بخورد. غذادهی باید به خوبی کنترل گردد.

فلسها :
عامل ممایز کننده ظاهر آروانا است. فلسها همواره باید درخشنده باشند. نباید تیره و لک دار باشند. حضور نقاط قرمز بر روی فلسها مناسب بوده و دلیل بر وجود عوامل بیماریزا نمی باشد.
بسیاری از مردم تصور غلطی از فلسها دارند و فکر می کنند که وقتی برخی فلسها افتادند، آنها به طور طبیعی جایگزین نمی گردند. هنگام جایگزینی فلسها، احساس خارش به ماهی دست می دهد و باعث می شود که ماهی خود را به اجسام داخل مخزن بمالاند. این مساله می تواند سبب ایجاد جراحت در ماهی گردد. برای جلوگیری از این مشکل، اجسامی که می توانند به ماهی آسیب برسانند را از مخزن حذف کنید. دوره جایگزینی فلسها، 5-3 هفته طول می کشد.
در این مدت زمان باید مراقب ازدیاد باکتریهای مضر باشید یعنی شرایط فیزیکی و شیمیایی آب را کنترل نمایید. اگر یک فلس غیر طبیعی بود، می توانید ماهی را بی‌هوش کرده و آنرا بکنید. به زودی فلس جدیدی در این محل رشد خواهد کرد.

سبیلکها :
باید به اندازه کافی بلند و مستقیم باشند و رنگی شبیه رنگ بدن داشته باشند.از خرید ماهی با سبیلکهای کنده و کوتاه شده پرهیز کنید.

سبلیکها چگونه محافظت و نگهداری می شوند ؟
در ابتدا باید بگویم که فضای مخزن شما باید به میزان کافی وسیع باشد تا سبیلکها بتوانند به راحتی فعالیت کنند در غیر اینصورت نمی توانند به خوبی رشد کرده و مدام به اجسام آکواریوم مالیده شده و دچار جراحت می گردند.


نکات قابل توجه :
- مخزن را با سنگها و دیگر وسایل زینتی تزئین نکنید ( یک مخزن ساده بهترین است) .
- غذا را در کنار مخزن نریزید و آنرا در وسط آکواریوم قرار دهید.
- هیچ گاه به شیشه ضربه نزنید زیرا این کار باعث عصبی شدن و ترسیدن ماهیان میگردد.
- سرپوشی برای مخزن در نظر بگیرید و گوشه های آکواریوم را توسط چسب گرد کنید ( گوشه دار نباشد)
با رعایت نکات بالا می توانید از وارد ‎آمدن صدمه به سبیکلها به میزان زیادی بکاهید. در صورت کنده شدن و شکستن سبیلکها، بازسازی دوباره آنها بستگی زیادی به تغذیه و سن ماهی و شرایط آب دارد. ماهیان جوانتر دوره بازسازی کوتاهتری دارند.
سبیلکها می توانند به دو صورت صدمه ببینند :
1- زمانی که سبیلک از ریشه کنده می شود :‌ زمانی که این مساله اتفاق می افتد، بازسازی آن حتی برای جوانها نیز مشکل است.
2- زمانی که سبیلک از ریشه کنده نمی گردد : اگر سبیلک از ریشه کنده نشود اما دچار خمیدگی گردد، بهتر است که آنرا قطع نکنید تا دوباره رشد کند و پس از رشد دچار ناهنجاری نگردد.باله ها :
هرگونه صدمه ای به باله ها می تواند زیبایی ماهی را تحت تأثیر قرار دهد و بر شنای ماهی تاثیر گذارد. یک باله زیبا باید صاف و گسترده باشد و تمامی شعاعهای سخت باله ای صاف و محکم باشند و هیچگونه پارگی در باله ها مشاهده نگردد.
در زمان بچگی، باید کاملاً مراقب این ماهی بود و در این مرحله نباید فضای زیادی را در اختیار آنها قرار دهید. در فضای خیلی بزرگ، ماهی ها به سرعت می ترسند و احساس ناامنی می کنند. فضای کوچکتر احساس امنیت بیشتری را به ماهی می دهد اما فعالیت ماهی کمتر می گردد.
هنگامی که ماهی به سن نوجوانی رسید، می تواند به یک مخزن بزرگتر انتقال یابد برای جلوگیری از صدم باله ها، به این نکات توجه کنید :
- از وسایل تزئینی همانند سنگها استفاده نکنید.
- ماهیان دیگر را همراه با آنها در مخزن پرورش ندهید.
- برای انتقال جوانترها ، از توری نرم استفاده نمایید و زمانی که به 15 سانتیمتر رسیدند، از تور نباید استفاده کرد و به جای آن از کیسه پلاستیکی استفاده نمایید.
- اگر شعاع سخت باله ای صدمه دید، می توانید آنرا از پایه قطع کنید تا به جای آن شعاع سخت جدیدی در بیابید، در مورد آروانا ماهی باید قبل از عمل جراحی بیهوش گردد.
شعاعهای باله دمی بسیار حساس بوده زیرا عامل اصلی ایجاد حرکت در ماهی می‌باشند و هر گونه صدمه به آنها، نحوه حرکت ماهی را تحت تأثیر خود قرار می دهد.
برای عمل جراحی، حتما از یک حرفه ای کمک بگیرید. ممکن است که پس از جایگزینی شعاع باله ای، آنها شکل مناسبی پیدا نکنند.

چشمها :
در حالت طبیعی چشمها به سطح آب نگاه می کنند و به دنبال غذاهای زنده می‌باشند.
زیرا در طبیعت ، یکی از غذاهای اصلی آنها را پرندگان نشسته بر روی شاخه ها و یا سطح آب تشکیل می دهد. چشمهای سالم باید کاملاً در مرکز بوده و کدر و برآمده نباشد. آنها باید ظاهر طبیعی داشته و بتوانند به راحتی چرخش کنند. کاملاً شفاف بوده و به روشنی بدرخشند.
در مخزن چشم ماهی به چند دلیل بیشتر به سمت پایین معطوف است :1- در مخزن چون غذاها سریعاً به کف می روند، چشمها به دنبال غذا در کف بوده و به سمت پایین می نگرد.
2- این مساله به اندازه کافی امتحان نشده است اما چربی در میان حفره چشمی انباشته می گردد و باعث می شود که چشم برآمده شده و یا به سمت پایین متمایل گردد.دهان :
لبها نباید خیلی برآمده باشند و فک پایین نباید شل باشد. در آکواریوم آروانا اغلب خود را به دیواره ها می مالاند که باعث می گردد عضلات فک سست و شل گردند. برای جلوگیری از این مشکل، باید مخزن را بزرگتر کنیم و یا توسط فیلترهای داخلی، جریان آب را قوی تر نماییم.

دندانها :
به طور کلی علاقه مندان به ماهی، توجه زیادی به دندانها نمایند اما به هر حال دندانها کاملاً مهم می باشند. اگر دندانهای ماهی سالم نباشند، آنها تأثیر خود را بر روی سلامت ماهی خواهند گذاشت.

سرپوش آبششی :
باید صاف و عادی باشد. هیچگونه برآمدگی و چین خوردگی بر روی آن وجود نداشته باشد. موارد زیر را برای داشتن یک سرپوش سالم در ماهیانتان مد نظر قرار دهید :
- از وسایل تزئینی در داخل مخزن استفاده نکنید.
- دمای صحیح را در مخزن برقرار کنید. اگر دما خیلی بالا باشد، سرپوشهای آبششی و عضلات سر دچار چین و چروک می شوند. توجه کنید که تغییرات دمایی شدید باعث کج شدن سرپوشها می گردد.
- شرایط صحیح فیزیکی و شیمیایی را در مخزن برقرار کنید. توجه خاصی به نظافت و میزان اکسیژن موجود در آب داشته باشید.
اگر هر گونه جراحتی در ناحیه آبششی مشاهده گردید، برای جلوگیری از عفونتهای باکتریایی و قارچی، از داروهای مناسب استفاده نمایید.

شکم :
شکم نباید برآمدگی داشته باشد در غیر اینصورت ماهی دچار مشکلات معده است. به غیر از زمانی که ماهی می خواهد تخم ریزی کند.

نحوه شنا کردن :
شیوه شنا در افزایش زیبایی ماهی مؤثر است. ماهی زیبایی که به درستی شنا نمی کند. ارزش خود را به میزان زیادی تحت تأثیر قرار می دهد. شنای صحیح به این صورت است که ماهی بتواند به طور عمودی شنا کند و باله های خود را کاملاً باز کند. سبیلکها باید صاف باشند و ماهی نباید دائما بالا و پایین رودو یا به صورت زاویه دار شنا کند.